بررسی تأثیر شهرنشینی بر روابط اجتماعی در شهر بوشهر

نویسنده

اســتادیار جامعــه شناســی، دانشــگاه آزاد اســلامی واحــد دهاقــان، دهاقــان، ایــران

چکیده

نظریه‌ شهری شدن لوئیس ویرث ادعا می‌کند که شهر نشینی بر خانواده و روابط خانوادگی تأثیر منفی می‌گذارد و موجب کاهش روابط صمیمی و اعتماد می‌شود . هدف این تحقیق که یک مطالعه مقایسه‌ای است؛ بررسی این مسأله است که آیا بین افراد شهرنشین و غیر شهرنشین از لحاظ برخی مولفه‌های روابط انسانی مانند انسجام اجتماعی، احساس داشتن کنترل روی زندگی؛ اعتماد ورزی، میزان مشارکت اجتماعی و دارا بودن روابط نزدیک با اقوام و دوستان تفاوت معناداری وجود دارد. جامعه آماری تحقیق شامل شهروندان ساکن بوشهر و دیّر -که هنوز شهری نشده است- در استان بوشهر است که از بین آنها با استفاده از رابطه کوکران 397 نفر (200 نفر از بوشهر و 197 نفر از دیّر) با روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. روش تحقیق پیمایش و تکنیک جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بوده است. برای سنجش اعتبار پرسشنامه از اعتبار صوری و برای سنجش پایایی پرسشنامه از آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که شهرنشینی روی اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی و مشارکت اجتماعی افراد تأثیر منفی معنی داری داشته است ولی روی گسترش معیارهای عام گرایانه، احساس بی کنترلی و داشتن روابط و اتکاء روی خانواده و اقوام تأثیر چندانی نداشته است. 
 

کلیدواژه‌ها


ازکیا، مصـطفی و غلامرضـا غفـاری ( 1383). توسـعه روستایی با تاکید بر جامعه روستایی ایران. تهـران:نشر نی.
افشانی، علیرضا؛ عباس عسکری ندوشن؛ سمیه فاضل،و محمد حیدری. (1388). "اعتمـاد اجتمـاعی درشهر یزد: تحلیلـی از سـطوح و عوامـل". جامعـه شناسی کاربردی دانشگاه اصـفهان، شـماره پیـایی .57-74 ص ،رمستان ،4 شماره ،36
امیــری اســفرجانی، زهــرا ( 1386). "تحلیــل جامعــه شناختی تأثیر دینداری بر سـرمایه اجتمـاعی". بـه راهنمایی قاسمی، وحید، دانشـگاه آزاد اسـلامی –واحد دهاقان.
ایران محبـوب ، جلیـل و اصـغر میـر فـردی ( 1382)."بررسی تأثیر متقابل فراینـد افـزایش جمعیـت وشهر نشینی در ایران ( از سال 1335 تـا 1375) ."فصلنامه جمعیـت ، شـماره 45 و 46 ، ص 135- .103
توســلی ، غلامعبــاس .( 1384).نظریــههــای جامعــه شناسی.تهران:انتشارات"سمت"
خاکپور، برات علی و عیسی پیـری. ( 1384). "آسـیب شناســی اجتمــاعی شــهر و نقــش ســرمایههــای اجتمــاعی و کالبــدی شــهروندان در کــاهش آن(دیدگاهی جغرافیـایی) ". مجلـه علـوم اجتمـاعی دانشگاه فردوس مشـهد، سـال دوم، شـماره دوم،تابستان، ص 30-13
ربانی، رسول. (1385). جامعه شناسی شهری. ویرایش دوم، اصــفهان: انتشــارات دانشــگاه اصــفهان وانتشارات سمت.
ریترز،جـــورج.(1988).نظریـــه اجتمـــاعی در دوران معاصــر،ترجمه محســن ثلاثــی ، 1374، تهــران:انتشارات علمی
سـاوج، مایـک و آلـن وارد. (1380). جامعـه شناسـی شهری، ترجمه ابوالقاسم پوررضا، تهران: انتشارات سمت.
فکوهی، ناصر. (1385). انسان شناسی شـهری. چـاپ سوم، تهران: نشر نی.
ممتاز ، فریده.(1383) . جامعه شناسی شـهری.تهران :شرکت سهامی انتشار
نوغانی ، محسن؛ احمدرضا اصغر پور ماسـوله؛ شـیما صفا؛ و مهدی کرمـانی .( 1387)."کیفیـت زنـدگی شهروندان و رابطه آن؛سـرمایه اجتمـاعی در شـهرمشهد"مجله علوم اجتمـاعی دانشـکده ادبیـات وعلوم انسـانی دانشـگاه فردوسـی مشـهد ، بهـار وتابستان ، ص: 111-140.
هزار جریبی، جعفـر و رضـا صـفری شـالی. ( 1388)."بررســی عوامــل مــوثر بــر اعتمــاد اجتمــاعی شـهروندان" جامعـه شناســی کـاربردی دانشـگاه اصفهان، شماره پیایی 36، شماره 4، زمسـتان، ص .17-38
 
Coleman, james s. (1986)."Social Capital in theCreation of Human Capital". Americanjournal of Sociology, v.94, pp.s95-s120.
Dempsey, Ken (1990). Smalltown: A Study ofSocial Inequality, Cohesion and
Belonging. Melbourne: oxford universitypress.
Fischer, Claude S.(1973) . "On UrbanAlienation and Anomie: Powerlessness and
Social Isolation". American SociologicalReview. 38, June, pp. 311-326.
Fischer, Claude. (1975). "Toward a SubculturalTheory of Urbanism ". American journal ofSociology, 80, pp. 1319-1341.
Flanagan, William G.(1960). Urban Sociology:Images and Structures. Boston : Allyn andBacon.
Gans, Herbert j.(1982).The Urban Villagers:Group and Class in the Life of ItalianAmericans. Updated and Expanded Edition.New York: The Free press.
Haggerty , Lee J.(2000).”urban Sociology” inE.F.Borgatta and R.J.v. Montgomery
(Editors) Encyclopedia of SociologySecond Edition . New york: mac millan
Newby, Harry (1979). Green and PleasantLand? Social Change in Rural England .
Harmondsworth: PenguinPalen, John. (1992). The Urban World. FourthEdition. New York: McGraw-Hill, Inc.
Putnam, Robert D.(1995)."Bowling Alone :America's Declining Social Capital ".
Journal of Democracy, v.6,n.1, pp.65-78.Wellman Barry. (2011).”The Network
Community :An Introduction to Network inthe Global village “ from: httpwellman
publications /globalvillage/in.htmWhyte, William F. (1943).Street CornerSociety. University of Chicago Press.
Wilson, Thomas C. (1993)."Urbanism andKinship Bonds: A Test of Four
Generalizations". Social Forces 71(3),pp.703-712.
Wirth, Louis. (1938)."Urbanism as a way ofLife" American journal of Sociology,44(10), july , pp.1-24.
Young , Michael and Peter Willmont .(1962).Family and Kinship in EastLondon.Harmondsworth: PenguinExtended abstract