نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
دانشگاه شهید چمران اهواز
چکیده
کلیدواژه‌ها
بررسی و تحلیل عملکرد شوراها در مدیریت شهری (نمونه موردی؛ شهرایذه)
|
سعید امانپور: |
دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران |
چکیده
مدیریت شهربه عنوان یک رویکرد نوین در حل معضلات و مشکلات بوجود آمده در جامعه نقش مهمی به عنوان یک حکومت محلی در عرصه زندگی شهری ایفا می‌نماید.شوراهای شهر به عنوان یک عنصر از مدیریت شهری در اداره شهرهادر سطح محلی نقش مهمی بر عهده گرفته است.تشکیل شوراهای اسلامی شهرها، می تواند نقطه عطفی برای مدیریت مشارکتی در ایران باشد.هدف اصلی این پژوهش بررسی و تحلیل عملکردهای شوراهای اسلامی در مدیریت شهر ایذه و نیز رابطه خویشاوندی یا طایفه ای در رأی آوری کاندیدها و میزان مشارکت گیری از شهروندان است.روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- پیمایشی با استفاده از ابزار پرسشنامه است.جامعه ی آماری این پژوهش را کلیه ی ساکنان شهر ایذه تشکیل می‌دهند که تعداد 310 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم افزار spss استفاده شده است، که نتایج بدست آمده نشان می‌دهد 3/61درصد پاسخ گویان عملکرد شوراها در مدیریت شهر ایذه را خیلی ضعیف و فقط کمتر از 53/0 درصد پاسخ گویان عملکرد شورا در مدیریت شهر را خیلی خوب توصیف کرده اند.7/48 درصد شهروندان رابطه خویشاوندی را در قبول شدن کاندیدهای شوراها خیلی زیاد و حدوداً 10 درصد پاسخ گویان این رابطه را خیلی کم فرض کرده اند، همچنین در زمینه مشارکت گیری شهروندان، 8/62 درصد پاسخ گویان میزان مشارکت را خیلی کم وتنها کمتر از 6/0 درصد پاسخ گویان میزان مشارکت شوراها با شهروندان را خیلی زیاد توصیف کرده اند. آزمون T تک نمونه ای و من ویتنی نیز این نتایج را تأیید می‌کند.
واژه‌های کلیدی: شهر، مدیریت، شورا، شهروندان، ایذه
1- مقدمه
1-1- طرح مسأله
شهر به عنوان کلیتی یکپارچه و به هم پیوسته و متشکل و مقتدر برای اداره نیاز دارد و این سازمان، مانند هر سازمان دیگر، نیازمند مدیریت است که در نتیجه بحث مدیریت شهری و اداره مطلوب شهر مطرح می‌گردد. مدیریت شهری را می‌توان شاخه‌های نسبتا جدید علم مدیریت دانست. که اگر شهر همچون یک سازمان در نظر گرفته شود، لازم است که در راس آن عنصری برای برنامه ریزی آینده و اداره امور کنونی قرارگیرد. این عنصر را می‌توان مدیریت شهر نامید. مدیریت شهر باید برای شهر برنامه ریزی کند و حتی برای انجام بهتر امور، انگیزه لازم را در سازمان و شهروندان ایجاد نماید (سرایی:۱۳۸۵، ۵).مدیریت شهری به عبارتی یک"سازمان گسترده متشکل از تمام عناصر و اجزای رسمی و غیررسمی زیربط و مؤثر در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و کالبدی حیات شهر با هدف اداره، هدایت، کنترل و توسعه همه جانبه و پایدار شهر مربوطه است که از بخش‌ها و نهادهای مختلفی تشکیل می‌شود. یکی از مهمترین ارکان این نظام، شوراهای شهر است.که نهادی کاملاً مردمی محسوب شده و عهده دار بحث، بررسی و تصمیم گیری درباره مسائل روزمره و امور مردم هستند. مطابق قانون اساسی و قانون مصوب شوراهای اسلامی مورخ یکم خرداد(۱۳۷۵)وظیفه اصلی مدیریت شهری بر عهده شوراهای اسلامی شهر، که نمایندگانش از طرف مردم انتخاب شده اند، گذاشته شده است (نوروزی، ۱۳۷۸، ۳۲). بدین منظور هدف اصلی تشکیل شورای اسلامی شهر، پیشبرد سریع برنامه‌های توسعه شهری از طریق همکاری و مشارکت مردم است به همین خاطر در ایران شوراها به عنوان یکی از نهادهای نظارتی بر عملکرد بخش عمومی، فلسفه وجودی پیدا می‌کند (پیرموذن:1381، ش38). و شوراهای اسلامی شهر به عنوان هدایت کننده اصلی فعالیت‌های شهری برای تحقق مدیریت واحد شهری تعریف می‌شوند (بهشتی، ۱۳۸۰، ۴۰). اما شوراهای شهر در شهرها به دلایلی در زمینه مدیریت شهری توفیق زیادی نداشته اند که دلایل عدم توفیق شوراهای اسلامی در شهرها به عدم وجود ساز و کارهای حقوقی و قانونی در تحقق شوراها در کشور، روشن نبودن وضعیت شوراها در ساختار رسمی کشور، فقدان پشتوانه و منابع مالی برای شوراها، فقدان نیروهای متخصص در امور شهری در شوراهای اسلامی و...ازجمله دیگرمواردی است که عملاً مسیر تضعیف شوراها را هموار کرده است(صدیق، ۱۳۸۶).
یکی از فاکتورهای اساسی برای اجرای برنامه‌ها و رسیدن به توسعه پایدار حکمروایی خوب و نوع مدیریت باید مورد توجه باشد تا بتوان برنامه ریزی از بالا به پایین را معکوس کرد و مردم را در تعیین سرنوشت خود سهیم کرده و از پیچیدن نسخه‌های مشترک اجتناب نمود. بنابراین با آنکه شهر ایذه چندین دوره ی شوراهای اسلامی شهر را تجربه کرده ولی این نهاد نتوانسته است در حوزه مدیریت شهر موفق شود و باعث توسعه و پیشرفت شهرگردد. به همین دلیل در این پژوهش ضرورت مطالعه و بررسی عملکرد شوراها در مدیریت شهری ایذه صورت گرفت.
1-2- اهداف تحقیق
پژوهش حاضر با توجه به مسائل و ضرورت مطرح شده سه هدف را دنبال می‌کند:
- تعیین میزان موفقیت شوراها در مدیریت شهر ایذه
- شناسایی میزان گویه‌های اثرگذار در انتخاب شوراها از نظر شهروندان
- شناسایی میزان مشارکت شهروندان در مدیریت شهری ایذه
1-3- پیشینه تحقیق
انجمن شهر ویکتوریا(1995) که در استرالیا قرار دارد و کارهماهنگی شوراهای منطقه وخدمات رسانی برآنها را برعهده دارد، طی یک تحقیق به این نتیجه رسید که بزرگترین مشکل شوراهای روستایی، کمبود سرمایه وبودجه وهزینه زیاد به خصوص در زمینه‌های زیرساختی مثل جاده‌ها است که بر موفقیت عملکرد شوراها تأثیر می‌گذارد.
مایتری و مایتراقتک، (1955)در تحقیق گسترده ای با عنوان اصلاحات اخیر در نظام پانجایات در بنگال غربی به طرف حکومت مردمی بیشتر، پانجایاتهادر هند به خصوص بنگال غربی را مورد مطالعه ی عمیق قرار دادند.آنان در این تحقیق بیشتر در خصوص جلسات شورایی کار کرده اند و نتیجه گرفته اند هر چه این جلسات منظم تر برگزار شود و درصد بیشتری از مردم در آن شرکت کنند احتمال موفقیت شوراها بیشتر می‌شود.
رفرماگوسمان(1993) طی یک تحقیق، جریان تمرکززدایی که در پاکستان صورت گرفت را مهمترین جریان برای برقراری حکومت‌های محلی در پاکستان عنوان کرد. آنها خود مختاری و استقلال شوراها را در تصویب بودجه‌ها ی محلی و پیشنهادهای مالیاتی و وضع قوانین محلی خود را مهمترین عامل تأثیرگذار بر موفقیت شوراهای محلی دانسته اند. امیری(1379)در تحقیقی دیگر با عنوان بررسی حدود انتظارات مردم از شورای اسلامی شهر درود"انجام گرفته است. نتایج این تحقیق نشان داد عمده ترین انتظارات مردم از شورا به ترتیب در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، بهداشتی، فرهنگی، سیاسی و قومی است. حبیبی(1381) در تحقیقی با عنوان بررسی عملکرد نخستین دوره ی شورای اسلامی شهر تهران"به انجام رساند، فرضیه اصلی این پایان نامه این است که مهمترین عنصر برای ورود اعضای شورای اسلامی تهران، گرایش و تعلقات سیاسی است نه تجربه و کارآمدی اجرایی. سالکی(1383)در تحقیقی با عنوان ارزیابی اثر بخشی شورای شهرکرمانشاه نشان دادند وجود شوراها در حوزه‌های مختلف از دیدگاه ذینفعان اثر بخش بوده اند. زیاری(1384) در تحقیقی به بررسی عملکرد شوراهای اسلامی شهر در مدیریت شهری سمنان نشان دادند که شوراهای شهر در حوزه مدیریت شهری موفقیت چندانی نداشته است. آذربایجانی و دریایی(1384) در پژوهشی به بررسی عملکرد شوراهای شهر بر اثر بخشی شهرداریها، مطالعه موردی:شهر آباده به این نتیجه رسیده اند. که از دید کارکنان بین اثر بخشی شهرداری قبل و بعد از تشکیل شوراها تفاوت معناداری وجود ندارد ولی از دید شهروندان بین اثر بخشی شهرداری قبل و بعد از تشکیل شورا تفاوت معناداری وجود دارد. کرمی و همکاران(1392)، در پژوهشی به ارزیابی عملکرد شوراها در مدیریت شهری، شهر پل دختر پرداخته اند. نتابج به دست آمده نشان می‌دهد که عملکرد شوراهای پلدختر در حد متوسط است و بین جنبه‌های تحصیلی، جنسی، مدیریتی و عملکرد شوراها رابطه معناداری وجود دارد و هر سه مورد از عوامل تأثیر گذار بر عملکرد شوراها هستند.
برقی و همکاران(1392) در پژوهشی به بررسی عملکرد شوراهای اسلامی روستا و میزان مشارکت مردم در توسعه روستایی دهستان حسین آباد شهرستان نجف آباد پرداخته اند. نتایج تحقیق نشان داد که عملکرد شوراها در حوزه اقتصادی و فرهنگی مطلوب نبوده است ولی عملکرد اجتماعی شوراها مطلوب تر بوده است. همچنین میزان مشارکت مردم در توسعه روستا از سطح متوسط بیشتر است. رجبی و همکاران(1393) در پژوهشی دیگر به بررسی جایگاه شورای شهر در مدیریت مطلوب شهری شهری نورآباد لرستان پرادخته اند. نتایج بدست آمده نشان داد که سه عامل حدود 27/84 درصد از واریانس مربوط به نقش شوراها در مدیریت شهری را تبین می‌نماید. این عوامل شامل نقش نظارت بر مدیریت شهری(68/39) درصد، انتخاب شهردار(64/31) درصد و نقش تصویب امور شهرداری(95/12) درصد است.
1-4- فرضیات پژوهش
الف: به نظر می‌رسد عملکرد شورای شهردر مدیریت شهر ایذه چندان موفق نبوده است.
ب: به نظر می‌رسداستفاده از شرایط قومیتی در انتخابات شانس انتخاب شدن را افزایش می‌دهد.
ج: به نظر می‌رسد شورای شهر از نظر شهروندان در مدیریت شهر استفاده نمی کند.
1-5- روش پژوهش
با توجه به ماهیت موضوع و مؤلفه‌های مورد بررسی، رویکرد حاکم بر این پژوهش روش توصیفی – پیمایشی با استفاده از ابزار پرسشنامه است. علاوه بر این، به منظور تقویت پایه‌های نظری و دقت در گردآوری اطلاعات از روش‌های مطالعه اسناد و مدارک، نیز استفاده شد و حجم نمونه با استفاده فرمول کوکران مشخص شد. از طریق فرمول مذکور تعداد 310 پرسشنامه برای کل شهر تعیین گردید، همچنین پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ در محیط spss حدود 86/0 محاسبه گردید. در این بین برای اینکه بدانیم آیا روش شناسی پژوهش معنی دار است و می‌توان اهمیت این شاخص‌ها را در پژوهش یکسان فرض کرد یا خیر از آزمون رتبه‌بندی فریدمن، بین شاخص‌ها استفاده کردیم. در آخر برای بررسی تجزیه و تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیات از روش‌های توصیفی و استنباطی مانند توزیع فراوانی، درصد تجمعی و آزمون T تک نمونه و آزمون من ویتنی استفاده شده است.
1-6- معرفی اجمالی محدوده موردمطالعه
شهر ایذه در استان خوزستان، در پهنه ای 1/2329 کیلو متر مربع، در دشتی بیضی شکل در شمال شرقی استان خوزستان قرار دارد. این منطقه در ۳۱ درجه و۵۰ دقیقه عرض شمالی و ۴۹ درجه و ۵۲ دقیقه طول شرقی و ارتفاعی معادل ۷۶۰ متر واقع شده است.شهر ایذه بین استان چهارمحال و بختیاری و استان کهگیلویه و بویراحمد و شهرستان‌های مسجدسلیمان و باغملک قرار دارد (طرح جامع ایذه:۱۳۸۹:۸۶).همچنین این شهرستان براساس سرشماری عموم و نفوس مسکن در سال 1390 جمعیتی معادل۲۰۳۶۲۱ هزار نفر است. که جمعیت شهرنشین آن به ۱۲۲۰۱۳هزار نفر می‌رسد(درگاه ملی آمار ایران، 1390).
|
|
شکل (1): موقعیت جغرافیایی شهرایذه
2- مبانی نظری
سیستم مدیریت شهری اصولاً یک سطح و رده فضایی مدیریت محلی برای اداره همه امور یک شهر به عنوان یک واحد فضایی مطرح است(کاظمیان و رضوانی، 23:1381). مدیریت شهری، فرآیندی از مسؤولیت‌ها و اقدامات مرتبط شامل سیاست گذاری، برنامه ریزی، سازماندهی، اجرا، نظارت و کنترل است که، برای نیل به اهداف عملیاتی خاص در سطح جوامع شهری تنظیم شده است. شکل گیری این فرآیند و تحقق اهداف عملیاتی آن نیازمند یک ساختار متناسب و کارآمد برای اعمال مدیریت است. در این ارتباط، مدیریت شهری باید دیدگاه جامع نگرتری درباره اجزا و عناصر سیستم شهری اختیار کند(Mcgill.1998:464). و رویکردی جامع و کل نگر به فرآیند ساخت شهر داشته باشد(van Digk,2006:3). رویکرد کل نگر، نیازمند هدایتی قوی است تا هماهنگی و همسویی لازم در فرآیند مدیریت شهری حاصل گردد و مطلوب ترین نیروی هدایتی، مطمئناً یک حکومت شهری یا محلی قوی در سطح شهر خواهد بود.
شکل (2). سیر تحول رویکردهای اداره و مدیریت شهری منبع: (برگ پور و اسدی، 50:1387).
پژوهش‌های مختلفی چه در عرصه‌های نظری و چه تجربی در زمینه ساختارهای مدیریت شهری انجام گرفته است. بررسی ادبیات نظری مرتبط با مدیریت و توسعه سازمانی؛ نشان می‌دهد که سازمان و تشکیلات اداری مورد نیاز جهت انجام وظایف مدیریت شهری باید از ویژگی‌هایی به این شرح برخوردار باشد: " پوشش کامل همه امور شهری در هر دو بعد جغرافیایی و عملکردی"، حضور عناصر منتخب شهروندان در سیستم مدیریت شهری"، شمول مدیریت شهری بر سیاست گذاری و برنامه ریزی فضایی"، که دست یابی به این الزامات نیازمند تعیین دقیق جایگاه سیستم مدیریت شهری در نظام سیاسی و اداری کلان کشورها است(مرکز پژوهش‌های شهری و روستایی، 188:1384). بررسی نتایج تحقیقات پژوهشگران مختلف از جمله: مک گیل(1987)، شارما(1987)، برنامه توسعه ی سازمان ملل متحد(1986) و راکودی(2003)، از ساختار مدیریت شهری کشورهای در حال توسعه به بخشی نگری در مدیریت توسعه شهری و محدودیت اختیارات مال، قانونی و سازمانهای مدیریت شهری اشاره دارند. راهبردهای مستخرج از این تحقیقات در بهبود ساختارهای مدیریت شهری عبارتند از: ارتقاء مشارکت مردم از طریق نهادهای مدنی و شوراهای شهر، مدیریت یکپارچه شهری در فرم و عملکرد نظام‌های مدیریت شهری و پرهیز از رویکرد بخشی در اداره شهرها و نهایتاً پوشش مدیریتی هماهنگ بر عرصه‌های پیرامونی شهرها(Mc Gill,1998. Rakodi,2001. UNDP,1986. Sharma,1987.).
بنابراین یکی از ویژگیهای عصر ما شهرنشینی گسترده، افزایش جمعیت شهرها و به تبع آن توسعه شهرهای کوچک و بزرگ است و شهر نیز به مثابه یک سازمان پیچیده و بزرگ به شمار می‌آید به منظور اداره آن شهرداری به عنوان هسته اصلی شناخته شده و در کنار آن نیز شورای شهر با فراهم آوردن زمینه‌های مشارکت شهروندان در مدیرت شهری می‌توانند یکی از سازمانها ی مهم و تاثیر گذار در مدیریت شهری بشمار آید.
شوراهای اسلامی شهر به عنوان هدایت کننده اصلی فعالیتهایی شهری برای تحقق مدیریت واحد شهری تعریف می‌شوند و می‌بایستی بسیاری از امور مربوط به شهر در این پارلمان محلی هماهنگ شوند که بدون شک می‌تواند کمک بسیاری برای مدیریت هر چه بهتر شهر داشته باشد (مدنی، 1377: 20). شوراهای اسلامی شهر و شهرداری به عنوان دو بازوی نظارتی و اجرایی نظام مدیریت شهری نقش موثری و اساسی در روند اداره شهر ایفا می‌کنند. شوراها در ارتباط مستقیم متعامل با ساکنین و نهادهای محلی می‌تواننند حلقه واسط میان این سطح از لایه‌های اجتماعی با ساختار و نظام مدیریت شهری در سطوح بالاتر باشند. لذا می‌توان گفت که شورا عملاً فقط نهادی است که به عبارتی موظف به تصویب لوایح و مصوبات است و یا اینکه شوراها در حال حاضر به جای آنکه شورای شهر باشد شورای شهرداری است چرا که هیچ نظارتی بر روی عملکرد دیگر سازمانها ی شهری ندارند و آنها خود را ملزم به رعایت مصوبات شورا نمی دانند به عبارت دیگر هیچ ضمانت اجرایی برای مصوبات شورا وجود ندارد و با توجه به اختیارات محدود خود نمی تواند یک مدیریت محلی و غیرمتمرکز را برای شهر دانسته باشد و عملا وابسته به نهادهای سطوح بالای مدیریتی بالای منطقه و ملی است. حالا با توجه به اینکه شوراها می‌توانند کارآمد ترین ابزار حکومت محلی برای مدیریت شهری و در راستای نهادینه شدن مشارکت مردم برای مدیریت بهتر باشند توسعه نقش آنها در مدیریت شهری در کنار شهرداری امری لازم و اجتناب ناپذیر است ( احد نژاد و همکاران، 1390: 4). بنابراین بحث در مورد نقش و عملکرد آن، نخست، نیازمند تصویری از مفهوم و مشخصات عمده سیستم کلان مدیریت شهری و عملکردهای مورد انتظار از آن است. که در واقع ابتدا لازم است روشن شود؛ از کلیت سیستم مدیریت شهری چه عملکردهایی انتظار می‌رود، تا بتوان در این چارچوب و متناسب با اقتضائات ناشی از آن، جایگاه، نقش و عملکردهای حاضر ذی ربط و از جمله شورای شهر را تعیین کرد(نمودار شماره1).
نمودار (3). ارتباط سیستمی بین نهادهای مرتبط با مدیریت شهری مأخذ(کاظمیان، 22:1382).
3- توصیف کیفی شورای اسلامی شهرایذه
شورای اسلامی شهر ایذه پس از انتخابات اولین دوره شوراها در 8 اسفند 1377و تعیین اعضای منتخب مردم در 9 اردیبهشت 1378 کار خود را رسماً آغاز نمود.شورای اسلامی شهر ایذه طبق ماده 7 قانون تشکیلات وظایف و انتخابات شورای اسلامی کشور از 7 نفر تشکیل شده اند.که اقدامات کلی آن در طی سه دوره تجربه شده در جدول زیر آمده است
.
جدول(1).معرفی کلی مشخصات شورای اسلامی شهر ایذه
|
عملکردواقدامات |
سوابق شغلی |
رشته تحصیلی |
میزان تحصیلات شورا |
سه دوره شورای اسلامی شهرایذه |
|
- انتخاب شهرداربه مدت چهارسال |
- تمام اعضای شورافرهنگی بوده اند. |
- علوم تربیتی |
- پنچ نفرلیسانس |
دوره اول |
|
- انتخاب شهردار بمدت4سال |
- چهار نفرفرهنگی |
- سه نفرادبیات |
- شش نفرلیسانس |
دوره دوم |
|
- انتخاب سه شهردار برای چهارسال |
- هفت عضو شورا فرهنگی بوده اند. |
- دو نفر فق و مبانی |
- چهار نفر لیسانس |
دوره سوم |
منبع: شورای اسلامی شهرایذه
3-1- تجزیه و تحلیل توصیفی داده‌ها
در ابتدا جهت آشنایی و شناخت هر چه بیشتر جامعه آماری مورد مطالعه، خصیصه‌های عمومی پاسخ گویان مورد بررسی قرارگرفت.این ویژگیهای عمومی مطابق با پرسشنامه‌های آماری در قالب 4 سوال شامل:جنسیت، سن، شغل، و میزان تحصیلات تدوین و ارائه شده است که نتایج آن در ادامه آورده شده است.طبق تحلیل از لحاظ جنسیت 1/41 درصد پاسخ گویان زن و1 /58 درصد پاسخ گویان مرد بوده‌اند، از لحاظ سن بیشترین تعداد پاسخ گویان با 79 درصد بین گروه سنی 45 تا 15 سال قرار داشتند.از لحاظ سواد6 /10 درصد زیر دیپلم، 7/18 درصد دیپلم، 2/15 فوق دیپلم، 2/34 درصد لیسانس و3/21 درصد فوق لیسانس و بالاتر بوده اند.همچنین از لحاظ شغل 1/46 درصد پاسخ گویان کارمند دولت و مابقی پاسخ گویان دارای شغل آزاد، دانشجو و...بوده اند.
3-2- سنجش مهمترین معیارها، در انتخاب شوراها از نظر شهروندان
براساس یافته‌های حاصل از پرسشنامه‌ها، میانگین پاسخ‌ها به 2 سوال پنچ گویه ای طیف لیکرت، پیرامون عوامل مؤثر در انتخاب اعضای شورا، 7/48 درصد پاسخ گویان رابطه خویشاوندی در انتخاب اعضاء را خیلی زیاد و 3/10 درصد پاسخ گویان این مؤلفه را خیلی کم توصیف کرده اند.همچنین در رابطه با مؤلفه تحصیلات، 7/19درصد پاسخ گویان گویه ی خیلی زیاد، و 9/22 درصد گویه خیلی کم را اظهار کردند.
جدول(2). میانگین گویه‌های مهمترین معیارها در انتخاب شوراها از نظر شهروندان
|
ردیف |
گویه‌ها |
گویه‌ها |
|||||||
|
خیلی کم |
کم |
متوسط |
زیاد |
خیلی زیاد |
|||||
|
1 |
رابطه"خویشاوندی یا طایفه ای" تا چه حدمی تواند باعث قبول شدن کاندیدها د رانتخابات شورای شهر شود؟ |
فراوانی |
32 |
17 |
38 |
72 |
151 |
||
|
درصد |
10.3 |
5.5 |
12.3 |
23.2 |
48.7 |
||||
|
2 |
تحصیلات، تجربه، کارآمدی تا چه حد می‌تواند در قبول شدن کاندیدهای شورای شهر مؤثر واقع شود؟ |
فراوانی |
71 |
41 |
80 |
57 |
61 |
||
|
درصد |
22.9 |
13.2 |
25.8 |
18.4 |
19.7 |
||||
|
میانگین |
فراوانی |
51 |
29 |
59 |
64 |
106 |
|||
|
درصد |
16.6 |
9.35 |
19.05 |
20.8 |
34.2 |
||||
3-3- شاخص‌های میزان مشارکت دادن شهروندان در مدیریت شهری
براساس یافته‌های حاصل از پرسشنامه‌ها، میانگین پاسخ‌ها به 3 سوال پنچ گویه ای طیف لیکرت، پیرامون میزان مشارکت دهی شهروندان توسط شورا در مدیریت شهری، 8/62 درصد پاسخ گویان میزان مشارکت دهی را خیلی کم، 6/25درصد میزان مشارکت دهی را کم، 7/7 درصد میزان مشارکت دهی را متوسط، 2/3 درصد میزان مشارکت دهی را زیاد و فقط 6/ 0 درصد پاسخ گویان میزان مشارکت دهی شهروندان در امور شهری را خیلی زیاد اظهار کرده‌اند.
جدول(3). میانگین گویه‌های مشارکت دهی شهروندان در مدیریت شهری
|
ردیف |
گویه‌ها |
گویه‌ها |
||||||
|
خیلی کم |
کم |
متوسط |
زیاد |
خیلی زیاد |
||||
|
1 |
میزان استفاده شورا از نظر شهروندان در مدیریت بهتر شهر |
فراوانی |
174 |
90 |
27 |
14 |
5 |
|
|
درصد |
56.1 |
29 |
8.7 |
4.5 |
1.6 |
|||
|
2 |
میزان استفاده و بهره مندی اعضای شورا از افراد مطلع و متخصص در مسائل شهری |
فراوانی |
202 |
78 |
21 |
9 |
0 |
|
|
درصد |
65.2 |
25.2 |
6.8 |
2.9 |
0 |
|||
|
3 |
میزان جلسات عمومی شورا با مردم |
فراوانی |
208 |
70 |
24 |
7 |
1 |
|
|
درصد |
67.1 |
22.6 |
7.7 |
2.3 |
0.3 |
|||
|
میانگین |
فراوانی |
194 |
79 |
24 |
10 |
2 |
||
|
درصد |
62.8 |
25.6 |
707 |
3.2 |
0.6 |
|||
3-4- شاخص‌های سنجش عملکرد شورا در مدیریت شهری
براساس یافته‌های استخراج شده از پرسشنامه‌ها، میانگین پاسخ‌ها به 15سوال پنچ گویه ای طیف لیکرت، پیرامون میزان رضایت شهروندان از شورا در مدیریت شهری ایذه، 3/61 درصد پاسخ گویان به گویه ی خیلی کم، 8/24 درصد کم، 8/10 درصد متوسط، 46/ 2درصد زیاد و فقط53/0 درصد رضایت خیلی زیاد را اظهار کرده اند.
جدول(4). میانگین گویه‌های سنجش عملکرد شورا در مدیریت شهری از نظر شهروندان
|
ردیف |
گویه‌ها |
گویه‌ها |
|||||
|
خیلی کم |
کم |
متوسط |
زیاد |
خیلی زیاد |
|||
|
1 |
شورای شهرتا چه حد توانسته است در زمینه آسایش و زیبایی شهر تأثیر گذار باشد |
فراوانی |
139 |
87 |
55 |
15 |
14 |
|
درصد |
8/44 |
1/28 |
7/17 |
8/4 |
5/4 |
||
|
2 |
شورای شهرتا چه حد توانسته است نیازها و نارسائی‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شهر را برطرف کند؟ |
فراوانی |
204 |
60 |
34 |
11 |
1 |
|
درصد |
8/65 |
4/19 |
11 |
5/3 |
3/0 |
||
|
3 |
شورای شهرتا چه حد توانسته است بر ساخت و سازهای عمرانی شهر نظارت داشته باشد؟ |
فراوانی |
159 |
98 |
42 |
10 |
1 |
|
درصد |
2/51 |
6/31 |
5/13 |
2/3 |
3/0 |
||
|
4 |
شورای شهرتا چه توانسته است خواسته‌های شهروندان را برآورد نماید؟ |
فراوانی |
186 |
83 |
39 |
9 |
1 |
|
درصد |
60 |
8/26 |
10 |
9/2 |
3/0 |
||
|
5 |
شورای شهرتا چه حد، در رسیدگی به خواسته‌هاو نیازهای شما پاسخگو بوده است؟ |
فراوانی |
195 |
77 |
32 |
3 |
3 |
|
درصد |
9/62 |
8/24 |
3/10 |
1 |
1 |
||
|
6 |
شورای شهر تا چه حد توانسته است از سد معبر شدن در پیاده روها نظارت داشته باشد؟ |
فراوانی |
195 |
84 |
27 |
3 |
1 |
|
درصد |
9/62 |
27 |
7/8 |
1 |
3/0 |
||
|
7 |
شورای شهر تا چه حد توانسته است در زمینه آموزش و ارتقای آگاهی شهروندان برای ملاک قرار دادن اصول و ارزش‌های علمی، تجربی و اخلاقی در انتخاب اعضای شوراها مؤثر واقع شود؟ |
فراوانی |
212 |
61 |
30 |
16 |
1 |
|
درصد |
4/68 |
7/19 |
7/9 |
9/1 |
3/0 |
||
|
8 |
شورای شهر تا چه حد توانسته است در پیشبرد برنامه‌های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی و رفاهی شهر مؤثر باشد؟ |
فراوانی |
196 |
77 |
30 |
7 |
0 |
|
درصد |
3/63 |
8/24 |
7/9 |
3/2 |
0 |
||
|
9 |
شورای شهر تا چه حد توانسته است در زمینه سرمایه گذاری و درآمدزایی برای شهر موفق باشد؟ |
فراوانی |
215 |
62 |
22 |
11 |
0 |
|
درصد |
4/69 |
20 |
1/7 |
5/3 |
0 |
||
|
10 |
تأثیرگذاری شورای شهر در ایجاد محیط سالم، شهر سالم برای زندگی مردم و نزدیک شدن به استانداردهای شهری تا چه حد بوده؟ |
فراوانی |
194 |
78 |
31 |
6 |
1 |
|
درصد |
6/62 |
5/25 |
10 |
9/1 |
3/0 |
||
|
11 |
میزان هماهنگی شوراهابادیگرسازمان‌های شهری درچه حدی است؟ |
فراوانی |
194 |
76 |
37 |
3 |
0 |
|
درصد |
6/62 |
5/24 |
9/2 |
1 |
0 |
||
|
12 |
شورای شهرتا چه حد توانسته است مفهوم شهروندی را به شهروندان یاد دهد؟ |
فراوانی |
200 |
74 |
31 |
4 |
1 |
|
درصد |
5/64 |
9/23 |
10 |
3/1 |
3/0 |
||
|
13 |
شورا تا چه حد توانسته است در زمینه نظافت و بهداشت شهر نظارت داشته باشد؟ |
فراوانی |
199 |
65 |
33 |
12 |
1 |
|
درصد |
2/24 |
21 |
6/10 |
9/3 |
3/0 |
||
|
14 |
شهرداران منتخب شورا تا حد توانسته اند در زمینه ی مدیریت شهر موفق باشند؟ |
فراوانی |
168 |
99 |
35 |
8 |
0 |
|
درصد |
2/54 |
9/31 |
3/11 |
6/2 |
0 |
||
|
15 |
شورا تا چه حد توانسته است در زمینه ی توسعه و بهبود حمل و نقل شهری مؤثر باشد؟ |
فراوانی |
195 |
75 |
33 |
7 |
0 |
|
درصد |
9/62 |
2/24 |
6/10 |
3/2 |
0 |
||
|
میانگین |
فراوانی |
190 |
77 |
34 |
8 |
1 |
|
|
درصد |
3/61 |
8/24 |
8/10 |
4/2 |
53/0 |
||
3-5- تجزیه و تحلیل استنباطی داده‌ها
بر اساس آنچه درمدل تحلیلی تحقیق اشاره شد، پرسشنامه دارای 2 پرسش برای مهمترین ملاک برای انتخاب شورا، 15 پرسش برای سنجش عملکرد شورا در مدیریت شهر و 3 پرسش برای میزان مشارکت دهی شهروندان در امور شهر بر مبنای طیف پنج مقیاسی لیکرت است. با نگاهی به جدول(3) ملاحضه می‌شودکه 6/58 درصد(مجموع گویه‌های خیلی کم و کم)شهروندان ایذه ای از عملکرد شورا در مدیریت شهر ناراضی بوده اند، و 4/88 درصد پاسخ گویان اظهار کرده اند که شورا هیچ مشارکتی با شهروندان ندارد.
جدول(5). مشارکت دهی، معیارهای انتخاب شوراها و عملکرد شوراها در مدیریت شهری از نظر شهروندان
|
مهمترین معیارهای انتخاب شوراها |
عملکرد شوراها در مدیریت شهر ایذه |
میزان مشارکت دهی شهروندان توسط شوراها |
|||||||||
|
گویه‌ها |
فراوانی |
درصد |
درصد |
گویه‌ها |
فراوانی |
درصد |
درصد |
گویه‌ها |
فراوانی |
درصد |
درصد |
|
خیلی کم |
51 |
6/16 |
6/16 |
خیلی کم |
190 |
3/61 |
5/61 |
خیلی کم |
194 |
8/62 |
8/62 |
|
کم |
29 |
35/9 |
9/25 |
کم |
77 |
8/24 |
86 |
کم |
79 |
6/25 |
4/88 |
|
متوسط |
59 |
05/19 |
45 |
متوسط |
34 |
8/10 |
7/96 |
متوسط |
24 |
7/7 |
1/96 |
|
زیاد |
61 |
8/20 |
8/65 |
زیاد |
8 |
46/2 |
2/99 |
زیاد |
10 |
2/3 |
3/99 |
|
خیلی زیاد |
106 |
2/34 |
100 |
خیلی زیاد |
1 |
53/0 |
6/66 |
خیلی زیاد |
2 |
6/0 |
100 |
*آزمون رتبه‌بندی فریدمن، بین شاخص‌های پژوهش
جدول(6). نتایج آزمون فریدمن برای رتبه بندی بین شاخص‌های پژوهش
|
درجه اهمیت |
شاخص |
میانگین رتبه |
|
1 |
تأثیر رابطه"خویشاوندی یا طایفه ای" در قبول شدن شوراها |
84/17 |
|
2 |
تأثیر میزان"تحصیلات، تجربه، کارآمدی" در قبول شدن شوراها |
56/15 |
|
3 |
عملکرد شورا در زمینه "آسایش و زیبایی" شهر |
74/11 |
|
4 |
نظارت شورا بر ساخت و سازهای عمرانی شهر |
83/10 |
|
5 |
عملکرد شهرداران منتخب شورا |
40/10 |
|
6 |
میزان استفاده شورا از نظر شهروندان در مدیریت بهتر شهر |
27/10 |
|
7 |
برآورده شدن خواسته‌های شهروندان از طریق شورا |
87/9 |
|
8 |
عملکرد شوراها در توسعه و بهبود حمل و نقل شهری |
74/9 |
|
9 |
عملکرد شورا در پیشبرد برنامه‌های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی و رفاهی |
67/9 |
|
10 |
عملکرد شورا در نزدیک شدن شهر به استانداردهای شهری |
65/9 |
|
11 |
نظارت بر نظافت و بهداشت شهر |
64/9 |
|
12 |
میزان هماهنگی شوراها با دیگرسازمان‌های شهری |
62/9 |
|
13 |
پاسخگو بودن شوراها به نیازهای شهروندان |
61/9 |
|
14 |
نظارت شوراها از سدمعبر شدن در پیاده روها |
55/9 |
|
15 |
شناخت نیازها و نارسائی‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شهر |
54/9 |
|
16 |
یاد دادن مفهوم شهروندی به شهروندان |
47/9 |
|
17 |
میزان استفاده شوراها از افرا متخصص در امور شهر |
36/9 |
|
18 |
آموزش شهروندان برای انتخاب درست کاندیدها |
27/9 |
|
19 |
برگزاری جلسات عمومی شوراها با مردم |
27/9 |
|
20 |
درآمدزایی شوراها برای شهر |
10/9 |
|
نتایج آزمون |
|
|
تعداد |
310 |
|
مقدارکای دو |
124/1313 |
|
درجه آزادی |
19 |
|
سطح معنی داری |
001/0 |
با توجه به اینکه میزان سطح معناداری به دست آمده شده آزمون فریدمن (001/0)، کوچکتر از 05/0است، بنابراین با اطمینان 95 درصد می توان رتبه بندی بین شاخص‌های پژوهش به ترتیبی که در جدول بالا ذکر شده، از نظر آماری معنادار است و نمی توان رعایت این شاخص‌ها را در پژوهش یکسان فرض کرد.
* آزمون فرضیه‌های پژوهش:
فرضیه اول:به نظرمی رسد عملکرد شورای شهردر مدیریت شهر ایذه چندان موفق نبوده است.
در این آزمون برای سنجش عملکرد شوراهای اسلامی شهر ایذه در حوزه مدیریت شهری؛ از دیدگاه شهروندان از آزمون T تک متغیره استفاده شده است. نتایج این آزمون نشان می‌دهد مقدار سطح معنی داری(sig) کوچکتر از 05/0 است، لذا فرض صفر مبنی بر برابری میانگین با عدد 3 پذیرفته نمی شود. برای پاسخ گویی به این سؤال که میانگین جامعه بزرگتر از 3 است یا کوچکتر از آن، باید به مقدار اختلاف میانگین نگاه کنیم. با توجه به اینکه مقدار اختلاف میانگین 0.029 است، لذا می‌توان نتیجه گرفت که میانگین جامعه کمتر از 3 است و میزان موفقیت شوراها از نظر شهروندان در شهر ایذه متوسط به پایین است(جدول7). بنابراین می‌توان گفت، عدم مشارکت شهروندان در امور شهری، عدم تخصص اعضای شوراها، ضعف بودجه و درآمد زایی، منفعت طلبی شخصی و باند بازی اعضای شوراها، بی مسئولیتی، ناکارآمدی و ... از دلایل عدم موفقیت شوراهای اسلامی شهر ایذه در مدیریت شهری است.
جدول(7):نتایج آزمونt تک متغیره برای سنجش عملکرد شوراها در مدیریت شهر ایذه از دید شهروندان
|
شاخص متغیر |
میانگین |
اختلاف میانگین |
فراوانی |
مقدار t |
درجه آزادی |
Sig |
میانگین فرضی |
|
عملکرد شورا در مدیریت شهر ایذه |
56/1 |
0.029 |
310 |
4/51 |
309 |
001/0 |
3 |
منبع: یافته‌های پژوهش
فرضیه دوم: به نظر می‌رسد استفاده از شرایط قومیتی در انتخابات شانس انتخاب شدن را افزایش می‌دهد.
برای آزمون فرضیه دوم، از آزمون من ویتنی با استفاده از مؤلفه جنسیت استفاده شده است(جدول 8)، در این آزمون هر چه میانگین رتبه‌ها بهم نزدیکتر باشند، احتمال رد فرض کمتر می‌شود. در اینجا میانگین برای زنان 170.55 و برای مردان 165.93 شده است یعنی در این تحقیق، از نظر زنان مؤلفه قومیتی و خانوادگی در قبول شدن اعضای شوراها نسبت به مردان نقش بیشتری دارد که با توجه به مقدار من ویتنی 9474.500 و سطح معنی داری 0.007 گزارش شده است فرض مطروحه تأیید می‌شود. بنابراین بین زنان و مردان به لحاظ استفاده از شرایط قومیتی و خانوادگی در انتخاب اعضای شوراها رابطه معنی داری وجود دارد. دلایلی که باعث می‌شود زنان نسبت به مردان استفاده از شرایط قومیتی و خانوادگی شانس اعضاء شوراهای شهر برای قبول شدن را بیشتر بدانند این است که زنان نسبت به مردان کمتر بر اساس شرایط قومیتی رأی می‌دهند و تعصب کمتری نسبت به مردان دارند و بیشتر سطح تحصیلات، تعهد کاری، تجربه و ... کاندیدها را در نظر می‌گیرند در صورتی که این عوامل در بین مردان کمتر است و در زمان رأی گیری بیشتر براساس تعصب قومیتی کاندیدهای خود را انتخاب می‌کند.
جدول 8. آزمون من ویتنی برای تحلیل رابطه بین جنسیت و استفاده از شرایط قومیتی در انتخابات شوراهای اسلامی
|
Sig |
مقدار من ویتنی |
مجموع رتبه‌ها |
میانگین رتبه‌ها |
فراوانی |
متغیر |
|
ج |
|||||
|
0.007 |
9474.500 |
22001.50 |
170.55 |
129 |
زن |
|
24854.50 |
165.93 |
179 |
مرد |
منبع:یافته‌های تحقیق
فرضیه سوم: به نظرمی رسد شورا از نظر شهروندان در مدیریت شهر استفاده نمی کند. در این فرضیه جهت بررسی مشارکت دهی شهروندان توسط شوراها در مدیریت شهر، با توجه به مشخصات جنسیت، از آزمون t تک متغیره استفاده گردید که نتایج حاصل آن در جدول(9)به شرح زیر می‌باشند.
جدول(9): t تک متغیره از لحاظ جنسیت برحسب متغیر مشارکت گیری از شهروندان در مدیریت شهری
|
متغیر |
گروه |
تعداد |
میانگین |
انحراف استاندارد |
مقدار t |
درجه آزادی |
Sig |
|
مشارکت گیری از شهروندان در مدیریت شهری |
زن |
130 |
64/1 |
52/0 |
1/43 |
129 |
001/0 |
|
مرد |
180 |
49/1 |
46/0 |
179 |
همانگونه که در جدول(9) مشاهده می‌شود، مقدار t به دست آمده و سطح معنی داری متناظر با آن، بیانگر معنی داربودن تفاوت بین زن و مرد از نظر تأثیرمیزان مشارکت شهروندان درمدیریت شهری ارایه شده است.(1/43=t و 001/0=sig). یعنی بین میانگین میزان مشارکت شهروندان درمدیریت شهری از نظر زن و مرد تفاوت معنی‌داری وجود دارد. با توجه به میانگین‌ها می‌توان گفت که میانگین مشارکت شهروندان درمدیریت شهری از دیدگاه شهروندان زن بیشتر از مردان است.
4- نتیجه گیری
با توجه به ساختار مدیریت شهری در کشور ما و تعداد مدیریت‌ها در سطح شهر، می‌توان گفت که شوراها و شهرداریها تنها بخشی از این ساختار پراکنده را در اختیار دارند. و در این میان شوراها به عنوان نهادی که مشروعیت و مقبولیت خود را از مردم می‌گیرند، می‌توانند نقش مهمی در ایجاد هماهنگی و یکپارچگی مدیریت شهری برعهده بگیرند.اما در اکثرشهرها بویژه در شهرهای کوچک و متوسط شوراهای شهر آنچنان که باید نتوانسته اند در مدیریت شهری موفق باشند.در پژوهش حاضر، عملکرد شوراهای شهر در مدیریت شهر ایذه مورد سنجش قرارگرفته است.نتایج نشان می‌دهد که 3/61 شهروندان میزان عملکرد شوراها در مدیریت شهر ایذه را خیلی کم، 5/24 کم، 8/10 متوسط و 46/2 زیاد و فقط 53/0 درصد شهروندان میزان عملکرد شوراها را در مدیریت شهری ایذه خیلی زیاد توصیف کردند. پیرامون مقوله میزان رابطه خویشاوندی، تحصیلات، تجربه، کارآمدی برای ملاک قراردادن انتخاب شوراها، 7/48 درصد شهروندان رابطه خویشاوندی را در انتخاب شوراها خیلی زیاد توصیف کردند و میزان تحصیلات، تجربه و...در انتخاب کاندیدهای شوراها را متوسط(8/25)توصیف کرده اند. همچنین میزان مشارکت شوراها با شهروندان در زمینه‌های مربوط به مسائل شهری، 8/ 62 درصد شهروندان میزان مشارکت شوراها را خیلی کم و فقط 6/0 درصد شهروندان مشارکت شهروندان را خیلی زیاد توصیف کرده اند. همچنین در این پژوهش هر سه فرضیه مطروحه، تأیید می‌شود. بصورت کلی نتایج بدست آمده حاکی از آن است که شورای شهر ایذه در زمینه مدیریت شهری موفق نبوده است.
5- پیشنهادها
با توجه به اهمیت شوراها و جایگاه آن در نظام مدیریتی کشور مردمی، راهکارهای به شرح شهر ذیل مستفاد می‌شوند.
- توجه شوراها به توانمندی‌ها و امکانات شهر
- برگزاری جلسات عمومی شوراها و شهرداری شهر ایذه جهت افزایش مشارکت شهروندان
- بهتر است شهروندان برای انتخاب کاندیدهای شوراها به تجربه، تخصص، تعهد و ... توجه کنند.
- اعضای شوراها به جای منفعت شخصی به فکر منفعت عمومی شهر باشند.
- پرهیز از فعالیت‌ها و اقداماتی که موجب بدبین شدن مردم در شورا می‌شود.
- نظارت بیشتر شوراها بر تمام سازمانهای شهری و نگاه آنها فقط به شهرداری معطوف نشود.
منابع
احد نژاد، محسن، سمیه، علیپور، سمیه، محمدی و منیره حسینی (1390). ارزیابی مصوبات دوره ای شوراهای شهری از بعد نقش شورا در مدیریت شهری ( مطالعه موردی: مصوبات دوره ای 1389- 90 شورای شهر کرج)، اولین همایش منطقه ای معماری و شهرسازی، مرکز آموزش عالی علمی کاربردی سقز.
امیری، محمد مهدی، (1379)، بررسی حدود انتظارات مردم از شورای اسلامی شهر درود، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم بهزیستی تهران.
آذربایجانی، کریم، دریایی، جواد(1386)، بررسی تأثیر عملکرد شوراهای شهر بر اثر بخشی شهرداریها، مطالعه موردی: شوراهای اسلامی شهر و شهرداری آباده، پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی مدیریت، سال هفتم، شماره25.
برقی، حمید، قنبری، یوسف، سعیدی، محمد(1392)، بررسی عملکرد شوراهای اسلامی روستا و میزان مشارکت مردم در توسعه روستایی، مطالعه موردی: دهستان حسین آباد شهرستان نجف آباد، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال دوم، شماره2، پیاپی4.
برگ پور، ناصر، اسدی، ایرج(1387)، نظریه‌های مدیریت و حکمروایی شهری، گزارش نهایی طرح پژوهشی، دانشگاه هنر تهران.
بهشتی محمدباقر، (1380)، آسیب شناسی شوراهای شهر، مجله شهرداریها، شماره29.
پیرموذن، کمال الدین، (1382)جایگاه مبهم شوراها در مدیریت شهری، ماهنامه شهرداریها شماره 38 .
حبیبی، احمد، (1381).بررسی عملکرد نخستین دوره ی شورای اسلامی شهر تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
درگاه ملی آمار ایران(1390).
رجبی، آزیتا، ستاری، محمد حسین، نور بخش، سید محمد امین(1393)، بررسی جایگاه شورای شهر در مدیریت مطلوب شهری مطالعه موردی؛ شهر نورآباد لرستان، ششمین کنفرانس ملی برنامه ریزی و مدیریت شهری با تأکید بر مؤلفه‌های شهر اسلامی، مشهد مقدس.
زیاری، یوسفعلی(1384)، بررسی عملکرد شوراهای اسلامی شهردر مدیریت شهر سمنان، فصلنامه علمی تخصصی مدیریت، سال دوم، شماره3.
سالکی، محمد(1383)، ارزیابی اثربخشی شورای شهر کرمانشاه، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی.
سرایی، آرش، (1385)، شوراها بخش مردمی مدیریت شهری، نشریه شهرداریها، سال ششم، شماره 75. .
صدیق، رحمت الله، (1386)، تحلیل مدلهای حکمرانی شهری در انتخابات سومین دوره شورای اسلامی شهر تهران، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال هفتم، شماره 26.
کاظمیان، غلامرضا، سعیدی رضوانی، محمد رضا(1381)، امکان سنجی واگذاری وظایف جدید به شهرداریها، جلد دوم، مدیریت شهری و شهرداریها در ایران، انتشارات سازمان شهرداریها، تهران.
کاظمیان، غلامرضا، (1382).شورای شهر یا شورای شهرداری، مجله شهرداریها، سال دوم، شماره 13.
مدنی، سید جلال الدین، (1377)، حقوق و ظایف شوراهای اسلامی، تهران، انتشارات پایدار.
کرمی، نعمت، فتائی، مجتبی، احساس پور، افسر، سعیدیان، زهرا(1392)، ارزیابی عملکرد شوراها در مدیریت شهری و عوامل مؤثر بر آن؛ مطالعه موردی: شهر پلدختر، اولین همایش ملی معماری، مرمت، شهرسازی و محیط زیست پایدار28.
مرکز پژوهش‌های شهری و روستایی(1382)، طراحی سیستم مدیریت مجموعه‌های شهری، جلد دوم، پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس، مرکز مطالعات برنامه ریزی شهری وزارت کشور.
Ghatak, M and Ghatak,M (1995) Recent ReForms in Panchayat Sestem in West Bengal:Towards Greater Participatory Government,Department of Economics University of,Chicago.
Millburn Pty Ltd (1995) Economics and financial Challenges For Small Rural Councils, A Report For MAV.
McGill, R. 1998 .Urban Management in Developing Countries, Cities,Vol.15, No.6, pp. 463-471.
Rakodi,C.2001. Forget planning,put politics first? Priorities for urban management in developing countries, Journal of JAG ,Volume .3. pp. 209-223.
Reforma,M and De Guzman(1993) Decentralion Towards Democrization and Development ErOpa,Japan.
UNCHS. 2000. the global Campaign for good urban governance ,the journal of Environment &Urbanization ,Vol.12, No.1,pp. -34.
UNDP. 1986. Characteristics of Good Governance ,http://www.IMF.org.
Van Dijk, M.P. 2006. Managing Cities in Developing Countries ,publish in chinese by renmin university press,212 p.
)
