بررسی تحقق‌پذیری حکمروایی خوب شهری با تاکید بر عدالت فضایی (نمونه موردی: مناطق 5 گانه-ارومیه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• میرنجف موسوی ¹
• رضا قادری ²
• نیما بایرام زاده ³
• رویا کامل نیا ⁴

¹ استاد گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

² استادیار دانشگاه پیام نور

³ کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

⁴ کارشناسی‌ارشد جغرافیا و دفاع مقدس، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

10.30495/jupm.2022.29908.4122

چکیده

هدف کلی این پژوهش، بررسی تحقق‌پذیری حکمروایی خوب شهری با تأکید بر عدالت فضایی در مناطق 5 گانه شهر ارومیه می‌باشد. روش پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی می‌باشد. جمع‌آوری اطلاعات به دو صورت اسنادی و برداشت میدانی می‌باشد. ابزار گردآوری داده‌ها به چند صورت: مشاهده، پرسشنامه، مصاحبه و فیش‌برداری می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش ساکنین مناطق 5 گانه شهر ارومیه می‌باشد که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 عدد به‌دست‌آمده است که به‌صورت تصادفی توزیع گردیده است. برای ارزیابی و تبیین وضعیت حکمروایی خوب شهری از شاخص‌های: مشارکت، کارایی و اثربخشی، شفافیت، عدالت محوری و برابری، پاسخگویی، مسئولیت‌پذیری، قانون مداری و اجماع محوری استفاده‌شده است. تجزیه‌وتحلیل اطلاعات به‌صورت کمی صورت گرفته است به‌طوری‌که از روش‌های آماری نظیر آزمون‌های t تک نمونه‌ای، کروسکال والیس و همبستگی اسپیرمن و نرم‌افزارهای SPSS و GIS برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها استفاده‌شده است. نتایج این پژوهش نشانگر این است که بر اساس تحلیل سرانه‌های وضع موجود کاربری‌های خدماتی، منطقه 5 رتبه اول و منطقه 3 رتبه آخر را کسب نموده است. بر اساس نتایج ارزیابی شاخص‌های حکمروایی خوب شهری مناطق یک، چهار و پنج دارای سطح بالاتری نسبت به متوسط و مناطق دو و سه دارای سطح پایین‌تری نسبت به سطح متوسط را داشتند. نتایج ارزیابی همبستگی میان مولفه‌‌های مستقل و وابسته نشانگر این است که رابطه‌ای مستقیم زیاد بین آن‌ها وجود دارد. بر اساس نتایج رتبه‌بندی آزمون کروسکال والیس منطقه یک ارومیه رتبه اول و منطقه دو ارومیه رتبه پنجم را کسب نموده‌است. درنهایت بر اساس نتایج ضریب اسپیرمن میان رتبه‌بندی توزیع و پراکندگی کاربری‌ها و شاخص‌های حکمروایی خوب شهری رابطه متوسط مستقیم وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

• حکمروایی خوب شهری
• عدالت فضایی
• توزیع فضایی
• مدیریت شهری
• ارومیه

---

عنوان مقاله [English]

Investigating the Feasibility of Good Urban Governance with Emphasis on Spatial Justice (Case Study: 5 Regions-Urmia)

نویسندگان [English]

• mirnajaf mousavi ¹
• reza ghaderi ²
• Nima Bayramzadeh ³
• Roya Kamel Nia ⁴

¹ Professor in Department of Geography and Urban Planning, Urmia University, Urmia, Iran.

² Assistant Professor of Payame Noor University

³ M.A in Urban planning, Young Researchers and Elite Club, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.

⁴ M.Sc. in Geography and Sacred Defense, Urmia University, Urmia, Iran.

چکیده [English]

The main purpose of this study is to investigate the feasibility of good urban governance with an emphasis on spatial justice in the five regions of Urmia. The method of the present study is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in nature. Data collection is in the form of documents and field surveys. Data collection tools are in several forms: observation, questionnaire, interview. The statistical population of this study is the residents of 5 Regions of Urmia city. Using Cochran's formula, 384 numbers have been obtained which have been randomly distributed. To evaluate the status of good urban governance, the following indicators have been used: participation, efficiency, and effectiveness, transparency, justice and equality, accountability, responsibility, rule of law, and consensus. Data analysis was performed quantitatively using statistical methods such as one-sample t-test, Kruskal–Wallis and Spearman correlation, and SPSS and GIS software to analyze the data. The results of this study indicate that based on the analysis of per capita status of service Land uses, Region 5 has gained the first rank and Region 3 has gained the last rank. According to the evaluation results of good urban governance indicators, regions one, four, and five had a higher level than the average, and regions two and three had a lower level than the average. The results of correlation evaluation between independent and dependent components indicate that there is a strong direct relationship between them. According to the ranking results of the Kruskal–Wallis test, region one has the first rank, and region two has the fifth rank. Finally, according to the results of the Spearman test, there is a direct relationship between the distribution of land uses and indicators of good urban governance.

کلیدواژه‌ها [English]

• Good Urban Governance
• Spatial Justice
• Spatial Distribution
• Urban Management
• Urmia